Agrikultura Muncipio Ainaro

Agrikultura Muncipio Ainaro
Munisipiu Ainaro maioria bens star povu mak agrikultor, iha parte foho maoria povu moris ho kafe,
koto, modo tahan hanesan repolhu, fehuk ropa, batar no iha parte tasi povu moris ho natar no
to’os ne’ebe kompostu ho variedade ai-horis hanesan batar modo tahan, aifarina, nu’u, ai horis,
peskas no hakiak animal.
Iha prosesu servisu hodi kontribui ba dezenvolvimentu lokal, Munisipiu Ainaro kompostu husi
organizasaun oi-oin estruktura governu nasional & sosiedade civil sira...

Add caption

Add caption

↩↩↩

Add caption

Area Protezidu iha Municipio Ainaro

Area Protezidu iha Municipio Ainaro

Municipio Ainaro promove no proteze area protezidu sira ne’ebe existe iha Ainaro, hanesan: ailaran
tuan iha Satapat iha Aldeia Nugufo, Suco Ainaro, ailaran tuan no be matan lulik (iha be matan laran iha
tuna lulik) iha Lait, Ailaran tuan no Bosok iha Mamalau Suco Mau-Ulo Bunaria, foho singi-Lau Suco Soro Posto Administrativo Ainaro, Ailaran tuan iha Bobe,Dik-sikun iha parte Lagoa Bikan-Tidi no mos lagoa sira seluk iha Posto Administrativo Hato-Udo iha parte foho Ramelau nia hun Posto Administrativo Hato-Builico no be matan lulik sira ne’e, presija proteze mos logoa sira ne’ebe iha no mos sasan lulik sira no kultura sira.
Alein de area protezidu hanesan iha leten, iha mos area seluk ne’ebe presija proteze mak hanesan lagoa Bikan-Tidi, lagoa Tas topa no lagoa 10 sira seluk tan.Momentu ne’e mos hakarak hato’o uitoan konaba lagoa Tas-topa (Knua Mout). Lagoa Tas Topa (Knua mout) katak iha momentu ne’eba ema
knua ida hela iha ne’eba, sira kaer toos, tamba fatin ida ne’e iha momentu ne’eba laos lagoa ida. Iha
tempu ne’ebe sira kee rai atu halo toos, derepente iha fatin fera rai ne’e iha tuna bot ida ne’ebe naruk no tuna ne’e sira oho tiha depois tein tiha, maibe tuna ne’e la tasak-tasak tuna ne’e koalia hodi hateten katak gere-gere topa (Sei Mout) tuku 12 kalan hanesan ne’e iha tempu ema toba dukur hotu, bee kumesa mosu no hamout ema knua ne’e hotu no ikus mai sai fali lagoa ou debu bot ida. Aleinde lagoa 2 hanesan hato’o, iha mos Lagoa
Fatubesi iha Suku Fatubesi, Posto Administrativu Maubisse, presija proteze mos, tanba iha lagoa ida
ne’e nia laran iha ikan no tuna mesak bobot deit. Nune’e mos ema komunidade sira halo au no hadak
hodi halo espesie de vero,hodi bele hean ba mai iha lagoa ida ne’e nia laran hanesan foto hatudu.. OBRIGADO BA IMI NIA LEEE
se'e mak iha sujestaun no hakarak aumenta bele imbox liu hosi pagina Hafurak Ainaro atu nune ita lori Municipio Ainaro ba Mundo

<<<.....ISTÓRIA, E ORIGEM MUNISIPIU AINARO.....>>>
Molok atu temi naran Ainaro, uluk liu temi ho naran Orluli. Or signifika au no luli signifika lulik. Iha
momentu ne’eba iha duni au funuk ida no au ne’e lulik duni, tamba ne’e hodi temi au lulik ou orluli
ne’e. Iha au nia hun iha mos bee matan ida, besik au ne’e iha mos ainaruk ida. Tuir istoria katak iha
tempu avo beiala sira ema husi Municipio seluk ba mai sempre deskansa iha ainaruk ne’e nia hun no
iha ne’e ba mos sira bele hemu bee ne’ebe sai husi au hun ne’e. Maisou menus iha tinan.1904,Malae
Mutin Português ida ne’ebe experiente, mai iha rai Suro-Craik ho intensaun atu hasoru malu ho liurai
Nai-ida. Iha konsulta ida ne’e iha duni rezultadu hodi hetan rai tetuk ida iha Orluli (au sagradu). Iha
tempu ne’eba, Ansiaun sira hateke mai raitetu kOrluli hodi hetan ainaruk ida deit mak iha rai tetuk
ida ne’e,sira hateke hodi dehan ai-ida ne'eba naruk liu entre ai hotu. Malae rona lia fuan ida ne’e mak ikus mai hodi tau naran Ainaro. Liafuan Ainaro ninia orizinalidade mai duni husi lia fuan mambae kompostu husi lia fuan2 (rua) katak (ai) no (naru). Ai signifika ai no naru signifika naruk, ne’ebe tau hamutuk hodi sai liafuan Ainaro no ikus mai sai duni naran ba Municipio Ainaro no mos sai naran ba Kapital Municipio Ainaro. Antes ida ne’e koñesidu ho foho Suru ne’ebe pertense iha Suco-Suro- Suro-Iha Setembro 1907, Suro - reordenamentu teritoriu nian transforma fali ba Postu Administrativu ida pertense Conselho Manufahinian. Iha 1967 depois de tinan 50 ninia instalasaun, Ainaro sai fali Conselho ida ho ninia direitu propriu rasik,estatutu ne’e mantein to’o agora.